Bokeh (Japans voor onscherpte) is een term wat veel in fotografie gebruikt wordt en een techniek die kan worden ingezet bij het maken van portretfoto’s. Het is een techniek waarbij een groot open diafragma wordt gebruikt om een onscherpe achtergrond te creëren om zo het onderwerp los te laten komen van de achtergrond.
Gebruik van het woord
Het begrip wordt gebruikt om de kwaliteit van de achtergrond ten opzichte van het onderwerp te beoordelen. Op websites en fora kunnen foto’s besproken worden waarin bijvoorbeeld wordt gesproken over ‘goede bokeh’ of een ‘mooie bokeh’. Hiermee wordt aangegeven dat de fotograaf een foto op de ‘juiste’ manier gemaakt heeft. Hieronder wordt het begrip bokeh verder uitgelegd.
Achtergrondonscherpte
Bokeh is onscherpte van de achtergrond wat er voor zorgt dat het onderwerp duidelijker naar voren komt. Concreter betekent dit dat de achtergrond enorm onscherp wordt gemaakt zodat deze ‘rustig’ wordt. Daarbij is wel belangrijk om te vermelden dat er bewust naar de achtergrond gekeken moet worden. Niet elke achtergrond is geschikt om het gewenste effect te bereiken.
Een voorbeeld:
De achtergrond van deze foto is enorm onscherp en egaal van kleur en structuur wat voor rust zorgt en wat ervoor zorgt dat de aandacht niet afgeleidt wordt van het onderwerp, namelijk de vogel.
Een ander voorbeeld:
Op deze foto is het achtergrond onrustig van kleur en structuur. De achtergrond is niet goed gebruikt om het onderwerp te isoleren van het onderwerp. Hierdoor kijk je niet alleen naar het onderwerp maar ook naar de achtergrond, mogelijk om te raden wat de achtergrond is.
Hoe krijg je het bokeh-effect?
Het bokeh-effect wordt gevormd door een groot open diafragma en een groot brandpuntsafstand. Hierdoor ontstaat er een klein gebied van scherpte, ook wel scherptediepte genoemd.
De achtergrond is onscherp omdat dit buiten de focus van de lens ligt.
Diafragma
Door het diafragma zo groot mogelijk te maken zorg je ervoor dat alleen het onderwerp lang genoeg belicht wordt. Op deze manier heeft de achtergrond niet genoeg tijd om genoeg belicht te worden. Belangrijk hierbij is dat de lens een ‘rond’ diafragma heeft. Deze vorm van het diafragma komt niet bij alle lenzen voor.
Een voorbeeld van bokeh met een rond diafragma:
Een voorbeeld van bokeh met een vijf- of zeshoekig diafragma
Het verschil in vorm van diafragma:
Brandpuntsafstand
Een groot brandpuntsafstand kan er ook voor zorgen dat de achtergrond al onscherper wordt. Omdat de achtergrond niet op dezelfde afstand staat als het onderwerp wordt onscherpte al gerealiseerd.
Als een van beide bovenstaande punten niet mogelijk is dan kan er nog geprobeerd bokeh te krijgen door de sluitertijd te verhogen. Op die manier wordt onscherpte gecreëerd omdat de belichtingstijd te kort is voor de achtergrond.